Μεταξύ των πολλών κουζινών του κόσμου, η ιταλική κουζίνα ξεχωρίζει ιδιαίτερα ευνοϊκά, με τη χρήση μπαχαρικών που όχι μόνο βελτιώνουν τη γεύση του φαγητού, αλλά και βλάπτουν την υγεία. Ορισμένα από αυτά αξίζει να τα εισάγετε στο καθημερινό σας μενού, και τα δύο πιο δημοφιλή είναι σίγουρα ο βασιλικός και η ρίγανη. Όχι μόνο σας ενθουσιάζουν με τη μοναδική γεύση και το άρωμά τους, αλλά σας επιτρέπουν επίσης να συμπληρώσετε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

Συνδέουμε την ιταλική κουζίνα με τη ζεστασιά αυτής της όμορφης χώρας και, ταυτόχρονα, με πολλά δημοφιλή πιάτα, μεταξύ των οποίων η αιχμή του δόρατος είναι σίγουρα τα διάφορα είδη ζυμαρικών που σερβίρονται με μια ποικιλία αρωματικών σάλτσων. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών παρασκευάζεται με ντομάτες και άλλα λαχανικά, αλλά υπάρχει μια συνεχής συζήτηση σχετικά με τις επιπτώσεις τους στην υγεία, κυρίως αν είναι παχυντικές ή όχι.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ορισμένα πιάτα, ειδικά η παραδοσιακή ιταλική κουζίνα, μπορεί να γίνει αιτία αύξησης της του υπέρβαρου και της παχυσαρκίαςαν και αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Ωστόσο, οι περισσότεροι διατροφολόγοι τονίζουν τα οφέλη της για την υγεία, τα οποία χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος της μεσογειακής κουζίνας. Υπάρχουν πολλά λαχανικά, φρούτα, λιγότερο κρέας και πολλά ψάρια και θαλασσινά. Τα περισσότερα πιάτα παρασκευάζονται με εξαιρετικά υγιεινό ελαιόλαδο, συνήθως extra virgin, ή έξτρα παρθένο.

Το παροιμιώδες πρώτο βιολί παίζουν τα μπαχαρικά, εντελώς διαφορετικά από αυτά που χρησιμοποιούμε στη χώρα μας, και τα δύο πιο συχνά χρησιμοποιούμενα είναι ο βασιλικός και η ρίγανη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποξηραμένα, αλλά ο αληθινός Ιταλός σεφ και η Ιταλίδα νοικοκυρά χρησιμοποιούν πάντα φρέσκα φύλλα, καλλιεργημένα στον κήπο ή σε γλάστρα, και αυτά διατηρούν την πλήρη θρεπτική τους αξία.

Θα ξεκινήσουμε την περιγραφή αυτών των δύο νόστιμων και υγιεινών βοτάνων με αλφαβητική σειρά, με τον βασιλικό. Πρόκειται για ένα φυτό που είναι γνωστό από την αρχαιότητα, κυκλοφορεί σε πολλές ποικιλίες και χρησιμοποιείται ευρέως όχι μόνο στη μαγειρική, αλλά και στην ιατρική και τα καλλυντικά. Ο βασιλικός είναι μέλος της οικογένειας των ελαφρόχρωμων φυτών και είναι γνωστά σχεδόν 70 είδη, τα οποία αναπτύσσονται σε διάφορα μέρη του κόσμου, αλλά κυρίως σε υποτροπικά κλίματα. Μεταξύ των πιο γνωστών ειδών αυτού του γευστικού φυτού, μπορούμε να συμπεριλάβουμε τρία όπως:

Είναι αυτός που χρησιμοποιούμε για να ενισχύσουμε τη γεύση των ιταλικών πιάτων, δίνοντάς τους αυτή τη χαρακτηριστική πικάντικη αλλά και γλυκιά γεύση. Πρόκειται για ετήσιο φυτό, που φτάνει σε ύψος περίπου 50 εκατοστά και η χρήση του γίνεται για τα φύλλα του, ανοιχτοπράσινα, μήκους έως 5 εκατοστών, που είναι εφοδιασμένα με αδένες που παράγουν αιθέρια έλαια.

Διακρίνεται από την κοινή ποικιλία από το μήκος και το σχήμα των φύλλων του, τα οποία είναι πιο μυτερά και, κυρίως, από τη γεύση και το άρωμα λεμονιού. Τα φύλλα του βασιλικού λεμονιού μπορεί επίσης να ποικίλλουν σε χρώμα από ανοιχτό πράσινο έως κόκκινο με μοβ θραύσματα. Δεν χρησιμοποιούνται μόνο τα φύλλα του, αλλά και οι ανθισμένες κορυφές.

Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, έχοντας τη χαρακτηριστική γεύση ενός άλλου δημοφιλούς και υγιεινού μπαχαρικού, της κανέλας. Βρίσκει και αυτό χρήση στη μαγειρική, αλλά συνήθως όχι σε πιάτα με κρέας ή σάλτσες, αλλά για το καρύκευμα κέικ και γλυκών.

Εάν ο βασιλικός πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για κάτι περισσότερο από μια γευστική προσθήκη στη σάλτσα ντομάτας, για παράδειγμα, τότε πρέπει να αναπληρώνει τις ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό. Αναλύοντας τη σύστασή του, θα παρατηρήσετε αμέσως ότι έχει πραγματικά κάτι για το οποίο μπορεί να υπερηφανεύεται, και αυτά τα νόστιμα πράσινα ή αποξηραμένα φύλλα περιέχουν:

Ένα άλλο ιταλικό μπαχαρικό που αξίζει να έχετε όχι μόνο στην κουζίνα σας αλλά και στο σπιτικό σας φαρμακείο με βότανα είναι η ρίγανη. Η άλλη χρησιμοποιούμενη ονομασία της είναι κοινή ρίγανη και η γεύση, το άρωμα και οι φαρμακευτικές της ιδιότητες εκτιμήθηκαν ήδη από την αρχαία Ρώμη και την Ελλάδα της εποχής.

Η ρίγανη, που στη χώρα μας ονομάζεται άγρια μαντζουράνα, ανήκει στην οικογένεια των ελαφρόφυτων και φυτρώνει όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην Ασία και την Αφρική. Σχηματίζει έναν διακλαδισμένο βλαστό που φτάνει σε ύψος τα 80 εκατοστά και τόσο αυτός όσο και τα φύλλα του μήκους 4 εκατοστών αναδίδουν ένα χαρακτηριστικό άρωμα. Το βοτανικό και αρωματικό υλικό του φυτού είναι κυρίως τα φύλλα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν νωπά ή αποξηραμένα.

Όπως και ο βασιλικός, που παρουσιάστηκε νωρίτερα, έτσι και η ρίγανη διακρίνεται από τα άλλα μεσογειακά μπαχαρικά για τη μοναδική, πλούσια σύνθεσή της. Τα πιο σημαντικά και ταυτόχρονα καθοριστικά για το άρωμα και τη γεύση του φυτού είναι δύο αιθέρια έλαια, το karwakrol και το tymol. Φυσικά, δεν είναι οι μόνες δραστικές ενώσεις- τα φύλλα ρίγανης περιέχουν επίσης:

Μια τόσο πλούσια σύνθεση και των δύο αυτών μπαχαρικών έχει εκτιμηθεί εδώ και καιρό από ειδικούς σε διάφορους τομείς, κυρίως στη βοτανοθεραπεία ή φυτοθεραπεία. Αξίζει σίγουρα να τα εισάγετε στη διατροφή σας, και όχι μόνο για τη γεύση τους, αλλά και για τα οφέλη για την υγεία που θα νιώσει σχεδόν ολόκληρο το σώμα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Οι σημαντικότερες φαρμακευτικές ιδιότητες του βασιλικού και της ρίγανης περιλαμβάνουν:

Ο βασιλικός και η ρίγανη αποτελούν, μεταξύ άλλων, εξαιρετική επιλογή για άτομα που κάνουν δίαιτα απώλειας βάρους, ενώ το πρώτο μπαχαρικό είναι χαμηλό σε θερμίδες. Τα 100 γρ. του έχουν μόλις 22 kcal, εξίσου χαμηλά με τον γλυκαιμικό δείκτη του που είναι 14. Η τακτική κατανάλωση βασιλικού και ρίγανης βελτιώνει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, διεγείρει τη σύνθεση του γαστρικού υγρού και ανακουφίζει από πεπτικές διαταραχές όπως δυσπεψία, καούρα, διάρροια και μετεωρισμό.

Ταυτόχρονα, έχει διαστολική δράση, επιταχύνει την απομάκρυνση της περίσσειας των εντερικών αερίων, εξουδετερώνει τους επώδυνους κολικούς και αυξάνει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από την τροφή. Η ρίγανη μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ηπατικής και χολικής ανεπάρκειας και των γαστρικών ελκών ή της γαστρίτιδας.

Ωστόσο, θα πρέπει να καταναλώνεται με ελαφρώς μεγαλύτερο μέτρο από τον βασιλικό, είναι πιο θερμιδογόνος, 100 γρ. είναι όσο 265 kcal, αλλά έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη 1,3.

Τόσο ο βασιλικός όσο και η ρίγανη έχουν ισχυρή αντιβακτηριακή και αντιμυκητιασική δράση, η οποία καθίσταται δυνατή χάρη στα αιθέρια έλαια και τα άλλα συστατικά που περιέχονται στα φυτά και τα οποία παρουσιάζουν αποτελεσματικότητα έναντι ομάδων αυτών των παθογόνων μικροοργανισμών όπως:

Ταυτόχρονα, και τα δύο μπαχαρικά παρουσιάζουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, έτσι ώστε ο οργανισμός να προστατεύεται καλύτερα από πιθανές φλεγμονές και λοιμώξεις διαφόρων προελεύσεων. Η υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και μέταλλα έχει επίσης ως αποτέλεσμα να κάνει το ανοσοποιητικό σύστημα να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά, παράγοντας περισσότερα αντισώματα.

Και τα δύο βότανα έχουν θετική επίδραση στο νευρικό σύστημα και έχουν αποδεδειγμένα ηρεμιστική δράση. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση όλων των επιπτώσεων του στρες και άλλων καταστάσεων νευρικής έντασης ή καταθλιπτικών καταστάσεων, καθώς είναι εξαιρετικά στη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης.

Η θεραπεία με έλαια βασιλικού ή ρίγανης με τη μορφή εισπνοής, δηλαδή η αρωματοθεραπεία, όχι μόνο ενισχύει τη διάθεση, αλλά βελτιώνει επίσης τη λειτουργία του εγκεφάλου, αυξάνοντας τη μνήμη, τη συγκέντρωση και τις γνωστικές ικανότητες.

Το φυτό ρίγανη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εξαιρετικά αποτελεσματικό φάρμακο για τον βήχα, καθώς βοηθά στην απόχρεμψη των εκκρίσεων από το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Χρησιμοποιείται επίσης για λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως η ιγμορίτιδα.

Η θεραπεία τέτοιων λοιμώξεων ευνοείται από τις αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριακές και αντιμυκητιασικές ιδιότητες και των δύο μπαχαρικών. Αντιμετωπίζουν επίσης τις ιογενείς λοιμώξεις, ενώ αξίζει επίσης να εκτιμηθεί η αντιοξειδωτική τους δράση, εξαλείφοντας τις ελεύθερες ρίζες από τον οργανισμό, αιτία πολλών διαφορετικών ασθενειών.

Εάν ο βασιλικός και η ρίγανη χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, συνήθως σε αποξηραμένη μορφή, απλά προστίθενται σε ένα πιάτο μέχρι να επιτευχθεί η επιθυμητή γεύση. Αν, από την άλλη πλευρά, τα χρησιμοποιούμε με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής σε δισκία, πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες του κατασκευαστή που περιγράφονται στο συνοδευτικό φυλλάδιο. Η δοσολογία του ελαίου για σκοπούς εισπνοής απαιτεί το πολύ 20-30 σταγόνες και η θεραπεία επαναλαμβάνεται 2-3 φορές την ημέρα.

Τα οφέλη της χρήσης του βασιλικού και της ρίγανης για ιατρικούς σκοπούς είναι δύσκολο να αμφισβητηθούν, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζετε εκ των προτέρων τις αντενδείξεις που μπορούν τουλάχιστον να εμποδίσουν, και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και να αποτρέψουν, την κατανάλωσή τους.

Βασιλικός – αντενδείξεις:

Και τα δύο μπαχαρικά μπορεί επίσης να προκαλέσουν κάποιες παρενέργειες, συνήθως όταν καταναλώνονται σε πολύ μεγάλη ποσότητα. Αυτές είναι κυρίως πεπτικά ενοχλήματα, φούσκωμα, ναυτία, δυσπεψία, διάρροια και κοιλιακό άλγος. Αυτές είναι πιο συχνές στην περίπτωση της ρίγανης, η υπερδοσολογία της οποίας μπορεί να προκαλέσει αίσθημα αδυναμίας, κόπωσης, ακόμη και ζάλη. Εάν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε αυτά τα μπαχαρικά με τη μορφή ελαίων, αξίζει να ελέγξετε εκ των προτέρων ότι δεν θα προκαλέσουν αλλεργικές δερματικές αντιδράσεις, ερεθισμούς και κοκκινίλες.

Πηγές: