Veel groenten worden gebruikt in gerechten uit verschillende delen van de wereld, vaak specifiek voor een bepaalde regio, maar er zijn er ook die bijna overal worden gebruikt, waaronder knoflook. Als je recepten leest uit bijvoorbeeld de Italiaanse, Franse, Verre Oosterse of onze eigen Poolse keuken, zul je zeker merken dat uien net zo populair zijn. Hoewel niet iedereen van de geur en smaak van uien houdt, worden deze volledig gecompenseerd door hun talrijke eigenschappen die de verbetering van een verzwakte gezondheid bevorderen.

Voordat we meer leren over de chemische samenstelling, eigenschappen en effecten, is het de moeite waard om uit te zoeken wat een ui (Allium cepa), die al duizenden jaren bekend en gewaardeerd is, eigenlijk is. De botanische naam van deze groente komt misschien een beetje als een verrassing, want het is knoflookui, een lid van de amaryllisfamilie van planten, net als knoflook, sjalotten en zelfs prei. Uien kwamen vanuit Azië naar ons continent, werden voor het eerst bekend in het Middellandse Zeegebied en verspreidden zich daarna praktisch over heel Europa.

We associërende naam ui meestal met één soort van deze plant, terwijl er in feite veel variëteiten zijn die zowel in de keuken als in de natuurgeneeskunde, in de kruidenleer of fytotherapie worden gebruikt. De belangrijkste verschillen tussen de verschillende soorten zitten niet alleen in het uiterlijk, maar ook in de geur of smaak:

Verreweg de meest populaire, als begeleider van veel gerechten uit keukens over de hele wereld. Het is deze variëteit die een kenmerkende scherpe smaak en geur heeft en bekend staat als knoflookui.

Ze onderscheiden zich door hun roodpaarse kleur en mildere smaak. Daarom kunnen ze rauw worden gegeten en bevatten ze meer suiker dan witte uien. Daarom is hij perfect voor salades, gemengd met andere even gezonde groenten.

Een andere variëteit met een zoete, uiterst delicate smaak, net zo geschikt voor een verscheidenheid aan gezonde salades en saladeswordt soms door elkaar genoemd als zoete uien, en de smaak wordt ook geassocieerd met het hogere aandeel eenvoudige suikers in de samenstelling.

Een groene variëteit met lange stengels die worden gebruikt als begeleiding bij verschillende gerechten, warm en koud. Lente-uitjes hebben ook een relatief milde smaak en knapperigheid en worden vaak groene uien genoemd.

De kleine uisoort met de grootste hoeveelheid aromatische oliën in zijn samenstelling, waardoor hij een bijzonder intens aroma en smaak heeft, wat vooral opvalt bij het gebruik van sjalotten als toevoeging aan warme gerechten, zoals sauzen.

Welke uiensoort we ook besluiten op te nemen in ons dagelijkse, gezonde en evenwichtige dieet, we kunnen altijd rekenen op zijn gezondheidsbevorderende eigenschappen. Dit is natuurlijk geen toeval, maar een rechtstreeks gevolg van de chemische samenstelling van deze groente, die echt iets heeft om over op te scheppen.

Tegelijkertijd is het vermeldenswaard dat uien een caloriearme groente zijn , 100 g is slechts 34 kcal, ze bestaan ook voornamelijk uit water, en andere verbindingen die ze bevatten en die een gunstig effect kunnen hebben op onze gezondheid zijn:

Zoals bij veel groenten, vertaalt de samenstelling van uien zich automatisch in de talrijke geneeskrachtige eigenschappen, waarvan er vele door wetenschappelijke studies zijn bevestigd:

Het brede scala aan gezondheidsbevorderende effecten van de verschillende uiensoorten vertaalt zich in een uitzonderlijk breed scala aan toepassingen, niet alleen strikt in de keuken, maar vooral in de natuurgeneeskunde. Uien, meestal in de vorm van sap, zijn opgenomen in veel voedingssupplementen en andere medische preparaten, en het bereik van hun gebruik in dit opzicht omvat:

Wat vergemakkelijkt wordt door het hoge gehalte aan voedingsvezels, een verbinding die zelfs essentieel is voor de goede spijsverteringsprocessen. Het wordt ook beïnvloed door de specifieke groepen bacteriën die in deze groente voorkomen, die de darmperistaltiek kunnen reguleren en ongemakken zoals winderigheid of constipatie kunnen voorkomen.

Dit is vooral mogelijk dankzij de vermindering van de schadelijke cholesterolfractie en de regulering van de bloeddruk. Dit maakt uien een uiterst belangrijk onderdeel van de preventie van veel hart- en vaatziekten, waaronder het verminderen van het risico op myocardinfarct, beroerte, atherosclerose, trombose, spataderen en kransslagaderaandoeningen.

Niet zonder reden beschouwd als een van de gevaarlijkste beschavingsziekten van onze tijd, onder andere gelinkt aan overgewicht en obesitas. Dit is te danken aan de aanwezigheid in uien van chroom, een element dat het mogelijk maakt om de bloedsuikerspiegel te reguleren, eventueel te verlagen en op peil te houden.

Uien, in hun verschillende vormen, zijn de moeite waard om te gebruiken tijdens een antibioticakuur; hun probiotische en prebiotische eigenschappen helpen de bacteriële darmflora te versterken en opnieuw op te bouwen, vooral de Bifidobacteriën en Lactobacilli-bacteriën. Dit is te danken aan de unieke vezelvariëteit in uien, die we fructooligosaccharide noemen, en het effect van het bestrijden van schadelijke schimmels.

Tot de medicinale toepassingen van uien behoren de gunstige effecten op de gezondheid van de huid, daarom worden ze onder andere gebruikt in de strijd tegen acne of striae. Het wordt meestal uitwendig gebruikt, in de vorm van kompressen, na het mengen van uiensap bijvoorbeeld. De hele behandeling duurt niet langer dan een paar dagen en geeft alle gewenste resultaten. Het is ook de moeite waard om het antioxiderende effect te waarderen, waardoor vrije radicalen kunnen worden geëlimineerd die kunnen bijdragen aan een snellere veroudering van de huid.

Als je klaagt over hevige reumatische gewrichtspijnen, is het het overwegen waard om een pijnstillende behandeling toe te passen waarvan het hoofdingrediënt uien zijn. Dit wordt bevorderd door de aanwezigheid van quercetine, met name de ontstekingsremmende werking, waardoor een van de hoofdoorzaken van pijn wordt weggenomen, namelijk het ontstaan van ontstekingen.

Een ernstig probleem dat met de leeftijd komt, zijn verzwakte botten en een verhoogd risico op osteoporose. Deze moeten regelmatig worden versterkt met behulp van de twee bestanddelen van uien, silicium en calcium, waardoor tegelijkertijd het uitlogen van deze elementen uit het lichaam wordt tegengegaan en het risico op botbreuken wordt geminimaliseerd.

Siroop gemaakt van uien, vaak met toevoeging van knoflook, om de gevolgen van verkoudheid en griep te verlichten, werd al gebruikt door onze moeders en grootmoeders, en de effectiviteit ervan is moeilijk te ontkennen. Niet alleen versterkt het de verzwakte immuniteit, vooral tijdens de herfst-winterperiode of de lentezonnewende, het heeft ook een slijmoplossend effect om de afscheidingen die in de luchtwegen blijven hangen kwijt te raken.

Vooral lastig in de zomer, wanneer we worden blootgesteld aan onder andere muggen, bijen of wespen. De plek van de beet moet regelmatig worden ingesmeerd met uiensap, dat het branderige gevoel en de jeuk verlicht en zwellingen vermindert; bovendien werkt de geur van uien afwerend tegen veel insecten.

De vele voordelen en gezondheidseigenschappen van uien kunnen niet worden ontkend, maar helaas kan niet iedereen ervan profiteren. Er zijn namelijk contra-indicaties en bijwerkingen die de consumptie ervan kunnen belemmeren of zelfs verhinderen :