Hypervitaminose, of de gezondheidseffecten van een teveel aan vitamines
Vitaminen zijn voedingsbestanddelen die essentieel zijn voor onze gezondheid en we moeten ze elke dag aan ons lichaam geven. Op deze manier kunnen we het risico op het ontwikkelen van veel gevaarlijke ziekten minimaliseren of de symptomen verlichten en het genezingsproces van bestaande ziekten ondersteunen. Tegelijkertijd moeten we ons bij het toedienen van vitamines houden aan de aanbevolen dosering en deze nooit overschrijden. Doen we dat niet, dan moeten we rekening houden met de gevolgen van hypervitaminose, oftewel een overdosis aan vitamines.
Contents
Waarom is het belangrijk om te zorgen voor de juiste hoeveelheid vitamines?
Vitaminen zijn complexe organische verbindingen die voor het eerst werden ontdekt door een Pool, Kazimierz Funk, precies vitamine B1, of thiamine. Tegenwoordig kennen we er veel meer en weten we dat ze zelfs essentieel zijn voor het goed functioneren van de organen en interne systemen van het menselijk lichaam.
We verdelen de bekende vitamines in twee groepen, afhankelijk van waar ze in oplossen, in:
- in water oplosbaar, hiertoe behoren de B-vitamines en vitamine C;
- in vet oplosbaar, en tot deze groep behoren vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K.
Je vindt beschrijvingen van specifieke vitamines in onze vorige posts, maar het is de moeite waard om de belangrijkste functies die ze vervullen nogmaals te noemen . Ze zijn onder andere verantwoordelijk voor:
- de functie van het cardiovasculaire systeem;
- bloedstolling en bloeddoorstroming
- metabolische en spijsverteringsprocessen
- antioxidantwerking, het verwijderen van ziekteverwekkende vrije radicalen;
- behoud van een goed gezichtsvermogen
- werking van de hersenen en het zenuwstelsel;
- goed geheugen, concentratie en cognitieve vaardigheden;
- regulering van de hormonale balans van het lichaam;
- ondersteuning van de natuurlijke immuniteit;
- synthese van collageen, wat essentieel is voor de gezondheid van de huid;
- stevigheid, elasticiteit en goede hydratatie van de huid;
- afwezigheid van huidverkleuringen en acne.
Wat is hypervitaminose en hoe kan het voorkomen?
Dit zijn natuurlijk maar enkele van de gezondheidsbevorderende effecten van het behouden van voldoende vitaminegehaltes. Ze zijn niet alleen afhankelijk van hun type, maar ook van de eerder genoemde juiste dosering, zoals aanbevolen door specialisten. Een mogelijk vitaminetekort kan snel worden aangepakt door ze in grotere hoeveelheden toe te dienen.
Net zo gevaarlijk is overdosering, d.w.z. hypervitaminose. Helaas bestaat er nog steeds de misvatting dat vitamines niet overdoseerbaar zijn, waardoor veel mensen een vitaminerijk dieet combineren met een ongecontroleerd gebruik van voedingssupplementen. Dit heeft ernstige gevolgen en het is de moeite waard om hier meer over te weten te komen.
Hoe groot is het gezondheidsrisico van een overdosis vitamines?
Hypervitaminose is moeilijk eenduidig vast te stellen; het hangt onder andere af van het type vitamine waarvan we te veel hebben binnengekregen. Het geeft echter wel aanleiding tot een aantal veel voorkomende, kenmerkende symptomen, die voornamelijk betrekking hebben op het spijsverteringsstelsel, zoals
- misselijkheid
- braken
- diarree
- hevige buikpijn;
- anorexia, gebrek aan eetlust.
Dit zijn algemene symptomen en het is ook nodig om een preciezere indeling te kennen volgens welke vitamine we een teveel hebben in het lichaam. Deze indeling wordt door experts als volgt gepresenteerd:
Vitamine A hypervitaminose
Een mengsel van verschillende chemische verbindingen, de zogenaamde carotenoïden, die samen alleen vitamine A vormen, ook bekend als retinol of bètacaroteen. De juiste dagelijkse doses helpen “nachtblindheid” te voorkomen , beschermen tegen kanker, versterken haar, huid en nagels, terwijl een teveel karakteristieke, hinderlijke symptomen veroorzaakt:
- hoofdpijn, spier- en gewrichtspijnen;
- prikkelbaarheid, ernstige nervositeit en hyperactiviteit;
- een constant gevoel van vermoeidheid, zowel lichamelijk als geestelijk;
- risico op bloedend tandvlees;
- stuiptrekkingen;
- misselijkheid en overgeven;
- jeuk en een branderig gevoel op de huid;
- fotofobie;
- mogelijke vergroting van interne organen, vooral de milt en lever.
Vitamine B hypervitaminose
Veel vitamines uit deze brede groep zijn zelfs essentieel voor een goede gezondheid. Daarom is het zo belangrijk om overdosering te voorkomen, wat in het geval van individuele vitamines kan leiden tot:
- thiamine, vitamine B1, ernstige hoofdpijn, hartritmestoornissen, endocriene problemen, vooral de afscheiding van de juiste hoeveelheden insuline;
- riboflavine, vitamine B2, braken en spijsverteringsproblemen, hogere gevoeligheid voor de effecten van oxidatieve stress;
- niacine, vitamine B3, leverfunctiestoornissen, hartritmestoornissen, jeukerige huid, verhoogde bloedsuikerspiegel, bloeddrukproblemen en verhoogd LDL cholesterol;
- Pantotheenzuur, vitamine B5, slecht functionerende spijsvertering, risico op ernstige allergieën, verstoring van de neurotransmittersynthese;
- pyridoxine, vitamine B6, toename van problemen met het zenuwstelsel, verzwakte immuniteit en minder efficiënte stofwisseling;
- foliumzuur, vitamine B9, ook abnormale werking van het zenuwstelsel, moeilijkheden met celgroei, grotere gevoeligheid van de huid voor negatieve invloeden van buitenaf.
Vitamine C hypervitaminose
Vitamine C, ook bekend als ascorbinezuur, is een van de belangrijkste vitamines in het menselijk lichaam, een krachtige antioxidant die de verwijdering van overtollige vrije radicalen vergemakkelijkt. Een teveel ervan wordt echter in verband gebracht met een verhoogd risico op een aantal ernstige aandoeningen en kan onder andere leiden tot
- problemen met de werking van het spijsverteringsstelsel;
- misselijkheid en buikpijn
- braken
- oncontroleerbare diarree met het risico op uitdroging;
- een verhoogde behoefte om te plassen
- risico op het ontwikkelen van nierstenen;
- allergische reacties, meestal huidreacties;
- interferentie met de werking van bepaalde groepen geneesmiddelen.
Vitamine D hypervitaminose
De verantwoordelijkheden van vitamine D zijn zeer uitgebreid; het bepaalt onder andere het behoud van een sterke en resistente botstructuur, ondersteunt en reguleert de opname van calcium uit de darmen, zorgt voor de mineralisatie van tanden, reguleert de bloeddruk en de insulinesecretie. Een teveel heeft echter negatieve gevolgen en kan leiden tot:
- merkbare spierzwakte;
- een hoger risico op hart- en vaatziekten
- de mogelijkheid om andere aandoeningen te ontwikkelen, waaronder diabetes, multiple sclerose en reumatoïde artritis;
- concentratieproblemen;
- polyurie;
- een constant gevoel van slaperigheid en apathie;
- braken, diarree en constipatie;
- een algemeen gevoel van zwakte;
- verkalkingen in de longen, nieren en zelfs in het hart.
Vitamine E hypervitaminose
VitamineE heeft zijn spreekwoordelijke naam als “vitamine van de jeugd” volledig verdiend , omdat het wordt gekenmerkt door zijn krachtige werking om de gezondheid en het uiterlijk van de huid en het haar te verbeteren. Het is ook effectief tegen hart- en vaatziekten en heeft antioxiderende eigenschappen. Het wordt ook wel de “vruchtbaarheidsvitamine” genoemd, omdat het een gunstig effect heeft op het voortplantingsvermogen, maar een overdosis ervan veroorzaakt
- een constant gevoel van vermoeidheid;
- spierzwakte;
- verminderde bloedstolling;
- spijsverteringsstoornissen, diarree en pijnlijke constipatie;
- ernstige hoofdpijn;
- verslechtering van het gezichtsvermogen.
Vitamine K hypervitaminose
Vitamine K bestaat ook uit een grotere groep verbindingen, is vetoplosbaar, reguleert het calciummetabolisme van het lichaam en versterkt daarom botten en tanden. Daarnaast verbetert het het hart en de bloedsomloop, zorgt het voor de efficiëntie van het zenuwstelsel en verbetert het het uiterlijk van de huid door verschillende huidaandoeningen te voorkomen. Ook in dit geval moeten we overdosering vermijden, wat resulteert in:
- pijn in de hartspier;
- hevige hitteaanvallen;
- pieken in de bloeddruk;
- verhoogde bloedstolling met risico op veneuze congestie;
- leverdisfunctie en pijn;
- hemolyse, d.w.z. ongecontroleerde afbraak van rode bloedcellen.
Hoe kan hypervitaminose worden tegengegaan?
Het eerste wat je moet doen als je de bovenstaande symptomen bij jezelf opmerkt, is contact opnemen met je arts, die laboratoriumtests moet laten uitvoeren om vast te stellen of je te veel vitamines in je lichaam hebt. Op basis hiervan kan hij of zij een aangepast dieet bevelen met minder van de vitamines die we teveel hebben, en meestal verbiedt hij of zij de consumptie van voedingssupplementen die deze vitamines bevatten.
Bronnen:
- https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-a
- https://www.healthline.com/nutrition/thiamine-deficiency-symptoms
- https://www.healthline.com/health/vitamin-watch-what-does-b2-do
- https://www.healthline.com/nutrition/niacin-benefits
- https://www.healthline.com/health/vitamin-watch-what-does-b5-do
- https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-b6-benefits
- https://www.healthline.com/nutrition/folic-acid
- https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-b12-benefits
- https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-c-benefits
- https://www.healthline.com/health/food-nutrition/benefits-vitamin-d
- https://www.healthline.com/health/all-about-vitamin-e
- https://www.healthline.com/health/vitamin-k