Chroom – effecten op het menselijk lichaam, bronnen, effecten van overmaat en gebrek
Als vervolg op ons overzicht van sporenelementen die nodig zijn voor het goed functioneren van het menselijk lichaam, stellen we vandaag chroom aan de orde, dat onder meer tal van stofwisselingsprocessen ondersteunt en de homeostase in stand houdt. Net als de andere sporenelementen werd het tot voor kort beschouwd als bijna onmisbaar, maar het huidige wetenschappelijk onderzoek lijkt dit gedeeltelijk tegen te spreken, waarbij een teveel aan chroom zeer schadelijk blijkt te zijn.
Contents
- 1 Wat is chroom en wanneer is het ontdekt?
- 2 Hoeveel chroom is dagelijks nodig en waarvan hangt de biologische beschikbaarheid af?
- 3 Welke voedingsmiddelen bevatten veel chroom?
- 4 Welke effecten van chroom zijn gunstig voor de menselijke gezondheid?
- 5 Wat kunnen de gevolgen zijn van een tekort of een teveel aan chroom in het lichaam?
Wat is chroom en wanneer is het ontdekt?
In de Periodeleyev Tafel der Elementen wordt chroom aangeduid met het symbool CrDe naam komt van het Griekse woord voor kleur of tint, chroma. Het werd ontdekt in de 13e eeuw, in 1797 om precies te zijn, maar werd pas in de tweede helft van de 20e eeuw beter begrepen door de Franse chemieprofessor Louis Nicolas Vauqellin.
Chroom is een zilvergrijs metaal, dat reageert met zuurstof en zuren en wordt gebruikt in vele industrieën en in de geneeskunde, waaronder de natuurgeneeskunde. Omdat het in kleine hoeveelheden in het lichaam aanwezig is, is het geclassificeerd als een sporenelement, en elk daaruit voortvloeiend tekort moet worden aangevuld uit externe bronnen. Het komt voor in twee vormen:
- driewaardig chroom, ook wel chroom III genoemd, en het nummer geeft de mate van oxidatie aan, of driewaardig chroom, en dit is degene die gekenmerkt wordt door positieve of neutrale effecten op de gezondheid en is een ingrediënt in veel voedingssupplementen. Het stapelt zich niet op in het lichaam en wordt in de urine verwijderd;
- zeswaardig chroom, ofwel chroom IV, dat op zijn beurt giftig is, een negatief effect heeft op het menselijk lichaam, verantwoordelijk is voor het ontstaan van vele gevaarlijke ziekten, waaronder kanker, en voornamelijk in de industrie wordt gebruikt.
Hoeveel chroom is dagelijks nodig en waarvan hangt de biologische beschikbaarheid af?
Omdat chroom, zelfs van type III, zoals het in veel voedingsmiddelen voorkomt, in overmaat schadelijk kan zijn, is het nuttig te weten wat de maximaal toelaatbare en veilige doses zijn, afhankelijk van de leeftijd:
- kinderen van 1 tot 3 jaar: 0,03 tot 0,08 mg;
- kinderen van 4 tot 6 jaar: 0,03 tot 0,12 mg;
- kinderen en adolescenten ouder dan 7 jaar: 0,05 tot 0,2 mg;
- volwassenen: 0,05 tot 0,2 mg;
- mensen met een verminderde glucoseabsorptie: 0,4 tot 0,6 mg.
De biologische beschikbaarheid van chroom is afhankelijk van een aantal factoren, vooral van welke andere werkzame stoffen, vitaminen of mineralen, we er tegelijkertijd naast verstrekken. Het gelijktijdige gebruik van vitamine C kan haar verhogen, terwijl mineralen als zink, mangaan en ijzer haar minder goed doen opnemen. De supplementatie ervan wordt vooral aanbevolen in verschillende situaties:
- het risico om diabetes te ontwikkelen;
- voortdurende vermoeidheid, zowel lichamelijk als geestelijk
- overmatige eetlust en andere problemen met de normale eetlust;
- ouderdom en de gevolgen van het ouder worden;
- tijdens stress en depressieve perioden.
Welke voedingsmiddelen bevatten veel chroom?
Wie de samenstelling van veel gebruikte voedingssupplementen bekijkt, ziet dat chroom in bijna allemaal een van de belangrijkste werkzame stoffen is. Het is echter het overwegen waard of het een goed idee is om grote hoeveelheden tabletten te consumeren, die een belasting vormen voor het spijsverteringsstelsel , wanneer dit element op een veiligere, natuurlijke manier aan het lichaam kan worden geleverd. Het is te vinden in een groot aantal voedingsmiddelen die u in uw dieet zou moeten gebruiken, zoals
- volkoren brood zoals donker roggebrood;
- volkoren grutten en granen;
- mager vlees van gevogelte, vooral kalkoen en eend;
- vis en zeevruchten
- gekookt rundvlees;
- mager varkensvlees, vooral varkenslende;
- kippeneieren;
- gist;
- paranoten en walnoten
- beschimmelde en gele kazen;
- bepaalde vruchten, vooral appels, bananen en sinaasappels;
- groenten: spinazie, tomaten, broccoli, groene erwten, asperges, artisjokbloem, sla;
- kruiden zoals peper en tijm
- paddenstoelen.
Welke effecten van chroom zijn gunstig voor de menselijke gezondheid?
Nu we weten wat we moeten eten om te zorgen voor voldoende chroom in het lichaam, is het tijd om uit te zoeken welke eigenschappen en toepassingen van chroom gunstig zijn voor vele aspecten van onze gezondheid. Het element heeft een breed scala aan toepassingen, waarbij deskundigen vooral de volgende benadrukken:
Preventie tegen diabetes
Voor mensen met diabetes type 2 is het essentieel om voldoende chroom binnen te krijgen. Het element heeft een zeer goede werking op de alvleesklier, het regelt en verbetert de werking ervan, vooral de productie van insuline, het hormoon dat verantwoordelijk is voor het handhaven van een veilige hoeveelheid glucose in het bloed; het verhoogt ook de tolerantie van het lichaam voor de werking ervan.
Regeling van spijsverterings- en stofwisselingsprocessen
Dit is mogelijk omdat het een onderdeel is van de enzymen die hiervoor verantwoordelijk zijn, zodat het lichaam zelfs het zwaarste voedsel efficiënter verteert, terwijl het ook het juiste verloop van de eiwitstofwisseling en de productie van essentiële vetzuren conditioneert. Sommige studies tonen ook de gunstige effecten aan op gewichtsverlies, preventie van overgewicht en obesitas , en vermindering van lichaamsvet.
In combinatie met voedingsvezels zou het bijvoorbeeld de eetlust, vooral van zoetigheden, beter kunnen onderdrukken en een langer gevoel van verzadiging geven, waardoor snacken tussen de maaltijden wordt voorkomen. Het gebruik ervan in een dieet om af te vallen vereist echter voorafgaand overleg met een specialist, arts of professionele voedingsdeskundige, en een supplement met chroom alleen kan leiden tot een gevaarlijke toename.
Bescherming tegen hart- en vaatziekten
Dit is mogelijk dankzij zijn antioxiderende werking, die helpt om zich te ontdoen van gezondheidsbedreigende vrije radicalen, de oorzaak van onder meer hart- en vaatziekten. Bovendien verlaagt chroom het niveau van de “slechte” fractie LDL cholesterol in het bloed, terwijl het de “goede” fractie HDL verhoogt; het voorkomt ook atherosclerose door het risico van veneuze congestie te verminderen.
Versterking van de botten en bescherming tegen osteoporose
Naarmate we ouder worden, begint de structuur van onze botten te verzwakken, en deze kan weer worden versterkt door voldoende chroom toe te dienen. Zijn belangrijkste taak in dit verband is het stoppen van de processen van overmatige uitloging van calcium, het belangrijkste botopbouwende materiaal, dat met de urine wordt afgevoerd. Zo gaat chroom tegelijkertijd de ontwikkeling van osteoporose en de verhoogde breukgevoeligheid van de botten tegen.
Tegengaan van cognitieve stoornissen en depressie
Een andere belangrijke toepassing van chroom, waar voortdurend onderzoek naar wordt gedaan, is dat het gebruikt kan worden om cognitieve functies te versterken die om verschillende redenen verzwakt zijn. Dit geldt met name voor mensen met Alzheimera of de ziekte van Parkinson, die zich juist uiten door problemen met het geheugen of het leren van nieuwe informatie.
Sommige deskundigen wijzen ook op de antidepressieve werking van chroom en de ondersteuning bij het omgaan met de negatieve effecten van langdurige stress. Studies hebben aangetoond dat chroom het serotonineniveau verhoogt, terecht bekend als het ‘gelukshormoon’, en de overmatige afscheiding van cortisol afremt, op zijn beurt bekend als het ‘stresshormoon’.
Wat kunnen de gevolgen zijn van een tekort of een teveel aan chroom in het lichaam?
Deskundigen wijzen, niet zonder specifieke redenen, op de noodzaak om de hierboven beschreven aanbevolen hoeveelheden van dit element aan te houden. Zowel een tekort als een teveel kunnen de oorzaak worden van vele problemen, gezondheidsstoornissen, die soms zeer hinderlijk zijn en de tussenkomst van een arts vereisen.
Chroomtekort
Chroomtekort komt het vaakst voor wanneer de dagelijkse voeding verstoken is van producten met voldoende hoeveelheden chroom, en andere even vaak voorkomende oorzaken van tekorten zijn:
- chronische stress;
- verkeerd uitgevoerde afslankkuren
- het effect van infecties en ontstekingen die zich in het lichaam ontwikkelen
- intensieve lichamelijke inspanning;
- aandoeningen van de nieren en de urinewegen, waardoor te veel chroom in de urine wordt afgevoerd
- alcoholmisbruik;
- langdurige parenterale voeding.
In elk van deze gevallen zijn symptomen van een tekort aan dit spoorelement te verwachten:
- een verhoging van het LDL cholesterolgehalte en het bloedglucosegehalte;
- een gevoel van voortdurende vermoeidheid
- nervositeit en prikkelbaarheid;
- stemmingswisselingen;
- angst;
- zware hoofdpijn
- misselijkheid;
- gevoelloosheid in vingers en tenen;
- problemen met de coördinatie
- toegenomen trek in zoetigheid;
- risico op het ontwikkelen van hyperglykemie, d.w.z. een verhoogde bloedsuikerspiegel, die zelfs kan leiden tot diabetes.
Overtollig chroom
Zoals u gemakkelijk kunt raden, ontstaat dit wanneer we er te veel van binnenkrijgen via de voeding of in de vorm van voedingssupplementen, hoewel in het eerste geval een overdosis chroom zeer zeldzaam is. Een dergelijke toestand moet ook niet onderschat worden, tenzij men de ernstige gezondheidseffecten van een teveel aan chroom over het lichaam onder ogen wil zien, te weten:
- verhoogde kans op schade aan de lever, alvleesklier, nieren of longen, bij ernstige overdosering zelfs onomkeerbaar;
- schade aan de huid en dit op cellulair niveau, aangezien chroom kan leiden tot beschadiging van de DNA-structuur;
- grotere kans op de ontwikkeling van tumoren
- schade aan slijmvliezen;
- verminderde efficiëntie van het immuunsysteem
- verstoring van de schildklier;
- lagere absorptie en assimilatie van andere voedingsstoffen, vooral ijzer en zink.
Bronnen:
- https://www.webmd.com/diet/supplement-guide-chromium
- https://www.healthline.com/nutrition/chromium-foods
- https://www.webmd.com/diet/foods-high-in-chromium