Basilicum en oregano – twee Italiaanse kruiden die goed zijn voor de gezondheid
Van de vele keukens ter wereld springt de Italiaanse keuken er bijzonder gunstig uit door het gebruik van specerijen die niet alleen de smaak van voedsel verbeteren, maar ook de gezondheid schaden. Sommige zijn de moeite waard om in je dagelijkse menu op te nemen, en de twee populairste zijn zeker basilicum en oregano. Niet alleen verrukken ze met hun unieke smaak en aroma, ze stellen je ook in staat om essentiële voedingsstoffen aan te vullen.
Contents
- 1 Is de Italiaanse keuken gezond?
- 2 Wat is basilicum?
- 3 Welke voedingsstoffen bevatten de bladeren en andere delen van basilicum?
- 4 Wat is oregano?
- 5 Wat onderscheidt de chemische samenstelling van oregano?
- 6 Welke medicinale eigenschappen van basilicum en oregano zijn de moeite waard om te benadrukken?
- 7 Wat is de aanbevolen dagelijkse dosis basilicum en oregano?
- 8 Zijn er contra-indicaties voor het gebruik van basilicum en oregano?
Is de Italiaanse keuken gezond?
We associëren de Italiaanse keuken met de warmte van dit prachtige land en tegelijkertijd met veel populaire gerechten, waaronder zeker de verschillende soorten pasta geserveerd met een verscheidenheid aan aromatische sauzen. De overgrote meerderheid hiervan wordt gemaakt met tomaten en andere groenten, maar er is een constante discussie over hun invloed op de gezondheid, vooral of ze dikmakend zijn of niet.
Het valt niet te ontkennen dat bepaalde gerechten, vooral de traditionele Italiaanse keuken, een oorzaak kunnen worden van toenemend overgewicht en obesitashoewel dit niet altijd het geval is. De meeste voedingsdeskundigen benadrukken echter de voordelen voor de gezondheid, die kenmerkend zijn voor de meeste mediterrane gerechten. Er zijn veel groenten, fruit, minder vlees en veel vis en zeevruchten. De meeste gerechten worden bereid met extreem gezonde olijfolie, meestal extra virgin, of extra vierge.
De spreekwoordelijke eerste viool wordt bespeeld door specerijen, heel anders dan die we in ons land gebruiken, en de twee meest gebruikte zijn basilicum en oregano. Ze kunnen gedroogdworden gebruikt, maar de echte Italiaanse kok en Italiaanse huisvrouw gebruiken altijd verse blaadjes, gekweekt in de tuin of een pot, en deze behouden hun volledige voedingswaarde.
Wat is basilicum?
We beginnen onze beschrijving van deze twee smakelijke en gezonde kruiden in alfabetische volgorde, met basilicum. Het is een plant die al bekend is sinds de oudheid, in vele variëteiten voorkomt en veel gebruikt wordt , niet alleen in de keuken, maar ook in de geneeskunde en cosmetica. Basilicum is lid van de lichtbloemenfamilie en er zijn bijna 70 soorten bekend, die in verschillende delen van de wereld groeien, maar meestal in subtropische klimaten. Onder de bekendste soorten van deze smakelijke plant kunnen we er drie noemen:
Basilicum (Ocimum basilicum)
Dit is degene die we gebruiken om de smaak van Italiaanse gerechten te versterken, waardoor ze die karakteristieke pittige en toch zoete smaak krijgen. Het is een eenjarige plant die ongeveer 50 cm hoog wordt en wordt gebruikt voor zijn bladeren, lichtgroen, tot 5 cm lang en voorzien van klieren die essentiële oliën produceren.
Citroen basilicum (Ocimum basilicum citrodora)
Onderscheidend van de gewone soort door de lengte en vorm van de bladeren, die spitser zijn, en vooral door de citroensmaak en geur. De bladeren van citroenbasilicum kunnen ook in kleur variëren van lichtgroen tot rood met paarse fragmenten. Niet alleen de bladeren, maar ook de bloeiende toppen worden gebruikt.
Kaneelbasilicum (Ocimum basilicum kaneel)
Zoals de naam al doet vermoeden, heeft kaneel de karakteristieke smaak van een andere populaire en gezonde specerij. Het wordt ook gebruikt in de keuken, maar meestal niet in vleesgerechten of sauzen, maar om cakes en desserts op smaak te brengen.
Welke voedingsstoffen bevatten de bladeren en andere delen van basilicum?
Als basilicum gebruikt moet worden voor meer dan alleen een smakelijke toevoeging aan bijvoorbeeld tomatensaus, dan moet het de tekorten aan voedingsstoffen in het lichaam aanvullen. Als je de samenstelling analyseert, merk je meteen dat het echt iets heeft om over op te scheppen, en deze smakelijke groene of gedroogde blaadjes bevatten:
- vitamine A;
- B-vitamines, waaronder foliumzuur (B9);
- vitamine C
- vitamine K;
- minerale zouten: zink, fosfor, magnesium, mangaan, kalium, calcium en ijzer;
- flavonoïden;
- terpenen;
- looistoffen.
Wat is oregano?
Een andere Italiaanse specerij die niet alleen in je keuken, maar ook in je kruidenkastje thuishoort, is oregano. De andere gebruikte naam is gewone oregano en de smaak, het aroma en de geneeskrachtige eigenschappen werden destijds al gewaardeerd in het oude Rome en Griekenland.
Oregano, in ons land wilde marjolein genoemd, behoort tot de lichtfamilie en groeit niet alleen in Europa, maar ook in Azië en Afrika. Het vormt een vertakte stengel die tot 80 cm hoog kan worden en zowel deze stengel als de 4 cm lange bladeren verspreiden een karakteristiek aroma. Het kruidige en smaakversterkende materiaal van de plant zijn voornamelijk de bladeren, die vers of gedroogd kunnen worden gebruikt.
Wat onderscheidt de chemische samenstelling van oregano?
Net als basilicum, dat eerder werd geïntroduceerd, onderscheidt oregano zich ook van andere mediterrane specerijen door zijn unieke, rijke samenstelling. De belangrijkste, en tegelijkertijd bepalende voor het aroma en de smaak van de plant, zijn twee essentiële oliën, karwakrol en tymol. Natuurlijk zijn dit niet de enige actieve bestanddelen; oreganobladeren bevatten ook:
- vitamine A;
- bètacaroteen;
- B-vitamines: thiamine (B1) en riboflavine (B2), niacine (B3), pantotheenzuur (B5), pyridoxine (B6), foliumzuur (B9);
- vitamine C;
- vitamine E
- vitamine K;
- mineralen zoals zink, fosfor, magnesium, mangaan, koper, kalium, selenium, zwavel, calcium en ijzer;
- flavonoïden, waaronder quercetine
- looistoffen;
- voedingsvezels;
- Fenolzuren: chlorogeenzuur, rozemarijn, gallus, ferulzuur.
Welke medicinale eigenschappen van basilicum en oregano zijn de moeite waard om te benadrukken?
De rijke samenstelling van deze twee kruiden wordt al lang gewaardeerd door specialisten op verschillende gebieden, vooral in de kruidengeneeskunde of fytotherapie. Het is zeker de moeite waard om ze in je dieet op te nemen, en niet alleen vanwege hun smaak, maar ook vanwege de gezondheidsvoordelen die bijna het hele lichaam in relatief korte tijd zal voelen. De belangrijkste medicinale eigenschappen van basilicum en oregano zijn onder andere
Ondersteuning van de spijsvertering
Basilicum en oregano zijn onder andere een uitstekende keuze voor mensen die een afslankdieet volgen, en de eerstgenoemde specerij bevat weinig calorieën. De 100 g bevat slechts 22 kcal, net zo weinig als de glycemische index van 14. Regelmatige consumptie van basilicum en oregano verbetert de werking van het spijsverteringsstelsel, stimuleert de synthese van maagsap en verlicht spijsverteringsstoornissen zoals indigestie, brandend maagzuur, diarree en winderigheid.
Tegelijkertijd heeft het een diastolisch effect, versnelt het de afvoer van overtollig darmgas, gaat het pijnlijke kolieken tegen en verhoogt het de opname van voedingsstoffen uit voedsel. Oregano kan ook worden gebruikt om de symptomen van lever- en galinsufficiëntie en maagzweren of gastritis te verlichten.
Het moet echter met iets meer mate worden geconsumeerd dan basilicum, het is calorierijker, 100 g is maar liefst 265 kcal, maar heeft een lagere glykemische index van 1,3.
Schimmelwerende, antibacteriële en ontstekingsremmende effecten
Zowel basilicum als oregano hebben krachtige antibacteriële en schimmelwerende effecten, mogelijk gemaakt door de essentiële oliën en andere bestanddelen in de planten die werkzaam zijn tegen groepen van deze pathogene micro-organismen zoals:
- Staphylococcus aureus;
- schimmels Candida albicans;
- E.coli bacteriën.
Tegelijkertijd hebben beide kruiden sterke ontstekingsremmende eigenschappen, zodat het lichaam beter beschermd is tegen mogelijke ontstekingen en infecties van verschillende oorsprong. Het hoge gehalte aan vitaminen en mineralen zorgt er ook voor dat het immuunsysteem efficiënter werkt en meer antilichamen produceert.
Gunstige effecten op het zenuwstelsel
Beide kruiden hebben een positief effect op het zenuwstelsel en hebben een bewezen kalmerende werking. Ze kunnen worden gebruikt om te helpen omgaan met alle effecten van stress en andere omstandigheden van nerveuze spanning of depressieve toestanden, omdat ze uitstekend zijn in het verbeteren van de geestelijke stemming.
Behandeling met basilicum- of oreganoliën in de vorm van inhalatie, d.w.z. aromatherapie, verhoogt niet alleen de stemming, maar verbetert ook de hersenfunctie, waardoor het geheugen, de concentratie en de cognitieve vaardigheden toenemen.
Verkoudheidssymptomen verlichten
De oreganoplant staat hierin voorop en kan worden gebruikt als een uiterst effectief middel tegen hoest, omdat het helpt bij het slijmoplossend vermogen van de lagere luchtwegen. Het wordt ook gebruikt bij infecties van de bovenste luchtwegen, zoals sinusitis.
De behandeling van dit soort infecties wordt bevorderd door de ontstekingsremmende, antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen van beide specerijen. Ze gaan ook virale infecties tegen en het is ook de moeite waard om hun antioxiderende werking te waarderen, die vrije radicalen uit het lichaam verwijdert, de oorzaak van veel verschillende ziekten.
Wat is de aanbevolen dagelijkse dosis basilicum en oregano?
Als basilicum en oregano worden gebruikt bij het koken, meestal in gedroogde vorm, worden ze gewoon toegevoegd aan een gerecht totdat de gewenste smaak is verkregen. Als we ze daarentegen gebruiken in de vorm van voedingssupplementen in tabletten, moeten de instructies van de fabrikant , beschreven in de bijsluiter , strikt worden gevolgd . Voor het doseren van de olie voor inhalatie zijn maximaal 20-30 druppels nodig, en de behandeling wordt 2-3 keer per dag herhaald.
Zijn er contra-indicaties voor het gebruik van basilicum en oregano?
De voordelen van het gebruik van basilicum en oregano voor medicinale doeleinden zijn moeilijk te betwisten, maar het is belangrijk om van tevoren de contra-indicaties te kennen die op zijn minst het gebruik ervan kunnen belemmeren, en in sommige gevallen zelfs voorkomen.
Basilicum – contra-indicaties:
- epilepsie;
- schommelingen in de bloeddruk
- bloedstollingsstoornissen;
- leveraandoeningen met ernstige symptomen;
- zwangerschap en borstvoedingsperiode;
- allergie voor bepaalde specerijen en kruiden.
Oregano – contra-indicaties:
- zwangerschap en borstvoeding;
- ziekten van het spijsverteringsstelsel, bijvoorbeeld gastritis of ontsteking van de maag of darmen;
- allergie;
- interactie met bepaalde medicijnen, bijv. antistollingsmiddelen.
Beide kruiden kunnen ook enkele bijwerkingen veroorzaken , meestal wanneer ze in te grote hoeveelheden worden gegeten. Dit zijn voornamelijk spijsverteringsklachten, een opgeblazen gevoel, misselijkheid, indigestie, diarree en buikpijn. Deze komen vaker voor bij oregano, waarvan een overdosis gevoelens van zwakte, vermoeidheid en zelfs duizeligheid kan veroorzaken. Als je van plan bent om deze kruiden in de vorm van olie te gebruiken, is het de moeite waard om van tevoren te controleren of ze geen allergische huidreacties, irritatie en roodheid veroorzaken.
Bronnen:
- https://www.healthline.com/nutrition/basil
- https://www.healthline.com/nutrition/basil-seeds
- https://www.healthline.com/nutrition/9-oregano-oil-benefits-and-uses
- https://www.healthline.com/nutrition/6-oregano-benefits
- https://www.healthline.com/health/oregano-oil-side-effects